Nostalgie

Soms zie je bij de oprit van een huis of langs de weg een kraampje staan met wat spullen waar mensen vanaf willen. Tijdens mijn pauze-ommetje kwam ik laatst ook zo’n kraam tegen. Mijn oog viel op een boek uit de jaren ‘80 met Veluwse portretten. Met zwart-wit foto’s werd een tijdbeeld vastgelegd van een verdwijnende generatie, die soms nog zonder elektriciteit of telefoon leefde.

Toevallig heeft de gemeente Nunspeet als titel van haar nieuwe beleidsplan sociaal domein gekozen voor de verwijzing naar precies zo’n boek: ‘Allenig zijn is maar een wankele basis’. Uit deze serie Veluwse portretten van fotograaf Brand Overeem, staat volgens de gemeente ‘Gies’ symbool voor de doelgroepen van dat plan. Een gelukkig man, die niet eens beroep deed op zijn AOW, die ruimte moet krijgen om zijn eigen keuzes te maken. Maar je kan er ook anders naar kijken. Was Gies geen zorgmijder, verslaafd aan cognac, die niet wilde verhuizen, maar werd ‘verplaatst’ toen de gemeente zijn krot wilde ruimen?

Het geeft mij een dubbel gevoel. Er was grote armoede in die tijd. De zorg was lang niet zo goed georganiseerd als nu en mensen leefden ongezonder en ook korter. Je had geluk als je bij het ouder worden door een familielid geholpen kon worden, want verzorgingstehuizen waren er veel minder dan nu. Mijn moeder moest bijvoorbeeld na haar middelbare school een heel jaar haar grootmoeder verplegen. Dat was toen vrij normaal. Tegenwoordig gaan scholieren vaak een tussenjaar doen in het buitenland. Toch roepen de foto’s het nostalgische beeld op van mensen die ondanks zorgen en problemen, kunnen lachen, het leven vieren, genieten en het goede proberen te doen. En dat zo veel mogelijk met elkaar, samenhorig en krachtig. Ik ben blij dat de zorg nu verder is, en dat de armoede in het algemeen minder is dan toen. Ik hoop wel dat we hier in Nunspeet en op de Veluwe dat gevoel van samenhorigheid en levenskracht kunnen behouden wat die portretten uit de jaren ‘80 zo kenmerkt. En dat niet alleen voor de eigen familie, maar ook voor de nieuwe Veluwenaren die de laatste jaren onze samenleving veel diverser hebben gemaakt.

Ik heb het boek uiteindelijk niet gekocht. Ik heb al een serie thuis staan, maar ik ben dankbaar voor de herinnering aan het verleden. Het motiveert mij om net als de gemeente, vooruit te kijken naar hoe we ook de mensen in armoede of met hulpvragen de ruimte kunnen geven om eigen keuzes te maken, zich te ontwikkelen en om mee te doen in ons mooie dorp.

Egbert Ribberink