Idealen

Waar het visioen ontbreekt, verwildert het volk.” Een mooie zin uit de Bijbel in de R.K. vertaling. Ik denk dat idealen een soort van concreet gemaakte visioenen zijn, zoals: oorlog zou er niet moeten zijn, alle mensen horen gelijke kansen te hebben, natuur en economie in evenwicht, geld is een middel en geen doel. Zomaar wat idealen.

Politieke partijen waren vroeger verenigingen van mensen die samen dezelfde idealen nastreefden. Idealen die golden voor de hele gemeenschap: het ideaal van vrijheid en democratie, het ideaal van sociale rechtvaardigheid, het ideaal van christelijke waarden verankerd in de wet, noem maar op. Die idealen gaven richting aan het politieke proces. Aan de inrichting van onze samenleving. Die idealen botsten ook wel eens, juist omdat er verschillende visioenen achter zaten, maar daar kon je dan over praten zonder elkaar compleet af te branden.

Helaas zijn partijen meer en meer verenigingen van belangenbehartigers geworden. Niet een ideaal motiveert ze maar een belang. Misschien overdrijf ik wat, maar toch. Ouderen, boeren, dierenbeschermers, Q-anon aanhangers: allemaal hebben ze één of meer mensen in de volksvertegenwoordiging die daar vooral zitten om hun particuliere belang te verdedigen.

Daardoor gaat het er (alweer: denk ik) ook zo hard aan toe tegenwoordig. Er is geen debat meer, om te kijken hoe we SAMEN op de beste manier het belang van iedereen kunnen dienen, er is alleen nog een woordenstrijd om te kijken hoe MIJN belang er het beste van afkomt. Ik herinner me een filmpje van Bert en Ernie uit Sesamstraat. Ze kregen een dropveter om eerlijk te verdelen samen. Bert wist het zo te draaien dat hij de hele veter alleen naar binnen schrokte, en Ernie had het nakijken.

Terug naar die Bijbeltekst: “Waar het visioen ontbreekt...” Dat staat haaks op belangenbehartiging, haaks op groeps-egoïsme en eigen soort eerst. “Daar verwildert het volk.” Niet zomaar een paar losse mensen, geen individuen, maar het volk. De gemeenschap, wij samen.

De enige manier waarop wij uit de verwildering komen is naar mijn mening dat we ons weer gaan afvragen wat goed is voor iedereen. Waarbij ook iedereen wat water bij de wijn moet willen doen. Anders verzanden we steeds meer in een strijd van iedereen tegen iedereen. Nog maar eens een woord van Jezus: “Zoals jij wil dat mensen jou behandelen, zo moet jij hen behandelen.”

ds. Gerrit Heuver