Historie: Raadsleden van 100 jaar geleden

In de Nunspeetse gemeenteraad is Gemeentebelang de grootste partij, gevolgd door de SGP en de ChristenUnie. Dat zijn samen al 19 zetels. Voor het CDA Lokaal en PvdA/GroenLinks blijven ieder één zetel. Hoe was dat nu zo’n honderd jaar geleden. Dat is de raadsperiode 1923-1927. Nunspeet en Ermelo waren toen één gemeente met vijftien raadsleden. Zijn ze nog bekend?

Dick Baas

Het jaar 1923 was voor de politiek een bijzonder jaar. De raad werd uitbreid van 13 naar 15 zetels en voor het eerst mochten vrouwen stemmen en gekozen worden. Burgemeester Mackay had er in de eerste raadsvergadering van 1923 al iets over gezegd: ‘Voor het eerst zullen dan ook de vrouwen helpen raadsleden kiezen’. Een opmerking die nu niet zo goed zou vallen, maar hij vervolgde volgens de krant: ‘Ook zonder de opvoering van een toneelstuk daarover, is hij overtuigd van de macht der vrouw’. 

Eén stem

Op de kandidatenlijsten stond slechts één vrouw als nummer 7 op de lijst van de Vrijheidsbond (de voorloper van de VVD). Het was Mary Piepers-Twiss (1877-1965), getrouwd met Catharinus C.A. Piepers (1863-1932), de oprichter van de Oranjevereniging Nunspeet en jarenlang kassier bij de Rabobank. Met twee kinderen woonde het echtpaar aan de Spoorlaan. Het was een actieve vrouw die bij heel veel Nunspeetse activiteiten betrokken was. Zo zat ze ook in het bestuur van de Oranjevereniging. Maar politiek werd geen succes. Ze kreeg welgeteld één stem. En dat verschilt nog al met het stemmenaantal voor vrouwen in de raad in 2022.

Er waren in 1923 negen kandidatenlijsten, maar het aantal partijen was veel minder, Zo had de Christelijke Historische Unie drie lijsten: CH-Ermelo, CH-Nunspeet en CH-Elspeet. De AR had er twee: AR-Nunspeet en AR-Ermelo. Verder deden de SDAP (nu PvdA), de Vrijheidsbond en twee eigen lijsten mee. Een daarvan was de lijst-Van Vloten, de bewoner van het Ronde Huis. De uitslag was; CH-Ermelo 4 zetels, CH-Nunspeet 3 zetels, CH-Elspeet 2 zetels, AR-Nunspeet en AR-Ermelo ieder 2 zetels, de SDAP en de Vrijheidsbond ieder 1 zetel. De SGP bestond landelijk al wel, maar lokaal zou pas in 1928 een kiesvereniging worden opgericht. Wordt deze uitslag omgerekend naar de huidige politiek dan zou de raad bestaan uit 13 CDA, 1 PvdA en 1 VVD.

Namen

De namen van Ermelose raadsleden maar buiten beschouwing latend zijn er van enkele raadsleden nog wel zichtbare herinneringen aanwezig. Het socialistische raadslid Jan Top is herkenbaar in de Jan Topweg. Dokter Adrien Verschoor leeft nog voort in de Dokter Verschoorschool aan het Groenlaantje. Hij woonde aan de F.A. Molijnlaan 113.

Van andere raadsleden is de naam nog wel bekend, zoals Gijsbert Huisman, die bijna 30 jaar een Elspeets raadslid was en een bakkerij had aan de Binnenweg of wethouder Hendrik van ‘t Hul, die in het monumentale pand aan de Harderwijkerweg 60 woonde.