Historie: Camlott, oorlogsgraf in Elspeet

De gemeenteraad heeft afgelopen donderdagavond unaniem een motie aangenomen over het beheer en onderhoud van oorlogsgraven in de gemeente Nunspeet. Een gevolg van een discussie in de raadscommissie over de plannen voor de begraafplaats Elspeet. In de raad werd het oorlogsgraf van de Duitser Camlott genoemd. Het verhaal van deze ‘soldaat’.

Dick Baas

De motie was ingediend door de SGP, CDA Lokaal en PvdA/GroenLinks. Woordvoerder Gerald Stoffer vertelde in de raad dat Elspeet de enige plaats in Nederland was met een Duits oorlogsgraf. Er bevinden zich op de Elspeetse begraafplaats negen graven die met gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog te maken hebben. De namen staan op een monument.

Bij vergissing werden Ernst Camlott (Uddel) en Reijer Schouten (Elspeet) op 11 april 1945 door het verzet doodgeschoten. Ze waren met nog drie inwoners van Uddel met een vrachtauto van houtskoolbranderij Beekman in Uddel ‘s avonds met een ‘klusje’ op weg naar Apeldoorn. Omdat ze geallieerde vliegtuigen signaleerden zochten ze een schuilplaats in het bos. Daar lag een groep mannen die in afwachting waren van een dropping door Engelse vliegtuigen. Ze hoorden Camlott praten met een Duits accent, namen geen risico en begonnen te schieten. Camlott en Schouten werden dodelijk geraakt, de andere drie gewond, De dropping werd afgeblazen.

Wie was Camlott?

Wilhelm Heinz Ernst Camlott was een 42-jarige Rijksduitser die al lang in Nederland woonde en in 1934 in Rijswijk getrouwd was met Georgina Hermina Klazina Fortuin. Hij was binnenhuisarchitect en kwam in aanmerking voor Duitse militaire dienst. Hij probeerde daar onderuit te komen. Dat lukte. Hij werd in 1941 tewerkgesteld bij de Bauleitung op Ypenburg en een jaar later als technisch ‘Angestellte’ bij de Wehrmachtbezirksverwaltung in Arnhem. Het gezin ging in Arnhem wonen. Op 4 september 1944 moet hij zich in Laren melden voor militaire dienst. Hij deed dit niet en dook onder. Zijn vrouw en zoontje gingen naar zijn vader (predikant) in Mengsberg in Duitsland. Maar zij keerde weer snel terug naar Arnhem om niet als vluchteling beschouwd te worden. Na de evacuatie van de Arnhemse bevolking op 17 september 1944 ging ze naar haar man, die van zijn vroegere superieuren de opdracht had gekregen om een houtdrogerij in Uddel te bouwen. Camlott was volkomen op de hoogte van de verzetsactiviteiten in Uddel.

Na de oorlog

Na de bevrijding keerde mevrouw Camlott met haar zoontje terug naar Arnhem. In 1947 kwam ze op het gemeentehuis in Nunspeet. Ze had gehoord dat gesneuvelde Duitse militairen werden opgegraven en naar Duitsland overgebracht. Dat wilde ze niet. Er werd actie ondernomen en bij brief van 28 september 1947 berichtte het Ministerie van Oorlog dat het graf van Camlott onaangeroerd moest blijven.

Op het graf: Als gij zoekt naar Gods akkoord. Er zijn klanken, hemelse klanken. ‘t Is al Harmonie en schoonheid als uw ziel Gods tonen hoort.